Αποκρούοντας τις προσβολές

Κάποιος από τον κύκλο μας, μας προσβάλλει / μας συμπεριφέρεται με αγένεια, χωρίς να του έχουμε κάνει κάτι παρόμοιο.

Η συνηθισμένη μας αντίδραση, δηλαδή αυτή που μας έμαθαν, είναι:

1η εκδοχή: “Πώς μου μιλάς έτσι;”  ή “ Καλά τι σου έκανα και μου μιλάς έτσι;” (σχετικά ήπιες και αμυντικές)

2η εκδοχή: “Πώς τολμάς σε μένα ρε …” ή “Πρόσεξε καλά και μη μου υψώνεις εμένα τη φωνή…” (εμπρός ας παλέψουμε λοιπόν)

Η συνέχεια είναι, με βεβαιότητα, να εμπλακούμε σε καβγά καθώς το όρισε / επεδίωξε εκείνος και η έκβαση είναι πάντοτε αβέβαιη (δεν θα βρούμε το δίκιο μας και πάντως αν το βρούμε όχι έτσι όπως θα ταίριαζε στην υπόληψή μας). 

“Αν είναι θρασύδειλος ίσως υποχωρήσει” (σκεφτόμαστε) “αρκεί να τον εκφοβίσω κι εγώ και να του δείξω πως δεν κωλώνω”.

Τώρα όμως παίζουμε στο δικό του γήπεδο. Μπαίνοντας στην κατάσταση θυμού, αφήσαμε τον άλλον και μάλιστα έναν αγενή να υπαγορεύσει τη στάση μας και να επηρεάσει τα συναισθήματά μας. Προφανώς και μας πειράζει η συμπεριφορά του αλλά γιατί να υπακούσουμε στην αρχική μας παρόρμηση να του το δείξουμε; Γιατί να μεταθέσουμε την συνδιαλλαγή μας από τα δικά του συναισθήματα στα δικά μας; Γιατί να αποδεχτούμε την αμυντική στάση;

Θέλουμε να υπερασπιστούμε την υπόληψή μας και τελικά με τον καβγά την καταρρακώνουμε διότι όλο και κάποιο κοσμητικό θα μας ξεφύγει και αν όχι ευτυχώς, τουλάχιστον θα είναι σε όλους ολοφάνερο δυστυχώς, ότι χάνουμε σχετικά εύκολα την αυτοκυριαρχία μας.

Τελικά έτσι, αντί να δείξουμε δύναμη, δείχνουμε αδυναμία.

Η αντίδραση που μπορούμε να μάθουμε να προβάλλουμε, είναι:

“Κάτι σε βασανίζει …” ή “Κάποιο πρόβλημα φαίνεται να έχεις πίσω από αυτά που λες …”

Πού είναι η διαφορά ανάμεσα στις δύο αντιδράσεις; Είναι στην μετάθεση πίσω σε αυτόν του ζητήματος της κουβέντας. Στην συνηθισμένη αντίδραση, αποδεχόμενοι τον αμυντικό ρόλο ή τη στάση αντεπίθεσης, κάνουμε σημείο αναφοράς τα “μου”, “έκανα”, “μένα”, δηλαδή τον εαυτό μας, ενώ στην αντίδραση που μπορούμε να μάθουμε, διατηρούμε την αναφορά σε εκείνον, λέγοντας “σε”, “έχεις”, “λες”.

Δεν μετατρέπουμε το πρόβλημά του σε δικό μας πρόβλημα.

Το λεπτό σημείο για

• να κατανοήσουμε,
• να αποδεχτούμε και
• να εξασκηθούμε

σε αυτό το είδος αντίδρασης είναι ότι δεν βιαζόμαστε να του ζητήσουμε λογικές εξηγήσεις και επιχειρήματα για να υποστηρίξει τον εναντίον μας ισχυρισμό, διεκδίκηση κ.λ.π. ή το ότι κάναμε εμείς λάθος.

Δεν πάμε στη δίκη που ετοίμασε με εμάς κατηγορούμενους.

Αυτό που τον ρωτάμε είναι τι πρόβλημα έχει αυτός και είναι θυμωμένος, τι δεν πάει καλά με αυτόν και όχι με εμάς. Σε αυτό μένουμε αυστηρά σταθεροί και επαναλαμβανόμενοι, μέχρι να αρχίσει να μιλάει κυρίως για τον εαυτό του και το πρόβλημά του.

Προσοχή! αν ο άνθρωπος αυτός μας ενδιαφέρει τότε δεν τρεπόμαστε σε φυγή.

Μια απάντηση σαν κι αυτήν: “Καλά, όταν ηρεμήσεις τα ξαναλέμε …”,

είναι φυγή και δεν έχει καμία σχέση με την προτεινόμενη προς μάθηση αντίδραση, στην οποία παραμένουμε στον διάλογο μέχρι να αλλάξει ή να μετριάσει την αγένειά του και να εκφράσει πιο δίκαια το ζήτημά του.

Σημείωση: Η προτεινόμενη αντίδραση, δεν έχει αποτέλεσμα με την πρώτη προσπάθεια, αφού ο άλλος συνήθως έχει αυτιά βουλωμένα από τον θυμό. Δεν απαντάμε όμως σε καμιά ερώτησή του, δεν ανταποκρινόμαστε σε καμιά δήλωσή του ή απειλή του, δεν εισπράττουμε κανέναν χαρακτηρισμό του για το πρόσωπό μας. Μένουμε αυστηρά, σταθερά ψύχραιμοι και επαναλαμβάνουμε τη δική μας ερώτηση σε κάθε παύση του που κάνει για να πάρει ανάσα. Δεν ενισχύουμε τον θυμό του αλλά αφήνουμε να εκτονώνεται, χωρίς να περνάει μέσα μας ώστε να μην φαίνεται στο πρόσωπό μας ή στις σωματικές αντιδράσεις μας, ότι πετυχαίνει να μας προσβάλει ή να μας τρομοκρατήσει.

Βεβαίως για να μάθουμε αυτήν την αντίδραση, πρώτα θα την κατανοήσουμε, μετά θα την αποδεχτούμε και φυσικά θα εξασκηθούμε.

Δεν είναι μια τακτική επικοινωνίας, είναι μια αλλαγή μέσα μας.

Νικόλαος Νημάς 

Αύγουστος 2013

 ... τούτη την εποχή όλο και περισσότερους τσιτωμένους θα συναντάμε ...