ΑΜΑ ΕΧΕΙΣ ΧΡΗΜΑ, ΤΑ ΕΧΕΙΣ ΟΛΑ ?

“Άμα έχεις χρήμα, τα έχεις όλα”.

Ακούω τη φράση από έναν αλλοδαπό κρατούμενο των φυλακών Κορυδαλλού. Εξομολογείται σε μια μεσημεριανή εκπομπή στην τηλεόραση. Είναι Κυριακή 14 Ιουνίου 2015.

Οι ειδήσεις αυτές τις ημέρες είναι επικεντρωμένες στις εξελίξεις για τη διαπραγμάτευση με τους δανειστές μας (δεν μπορώ να τους αποκαλώ πλέον “εταίρους”). Οι ειδήσεις από την μεριά των δανειστών είναι μάλλον απαισιόδοξες και από τη μεριά της κυβέρνησης μάλλον αισιόδοξες.

Ακόμη τώρα πιστεύω, όπως οι περισσότεροι Έλληνες, ότι οι δανειστές μας μάλλον δεν θα μας σπρώξουν στον γκρεμό. Γι αυτό και η συμπεριφορά μου και η όλη στάση μου είναι στάση αναμονής, όπως η στάση και η συμπεριφορά της πλειοψηφίας των Ελλήνων πολιτών.

Πλανόμαστε ή δεν μασάμε από απειλές;  Ζούμε ακόμη στις συλλογικές φαντασιώσεις μας όπως διατείνονται κάποιοι διανοούμενοι, όπως ο Στέλιος Ράμφος, ή έχουμε ένα οξύ συλλογικό πολιτικό κριτήριο, σαν πλεονέκτημα που λίγοι λαοί διαθέτουν, το οποίο αναπτυγμένο μέσα από τραγωδίες και προδοσίες, μας οδηγεί να κρίνουμε τις καταστάσεις με τόλμη μέχρι τα ακραία όρια των συνεπειών;

Τις μέρες που θα κυκλοφορεί αυτό το φύλλο ίσως η διαπραγμάτευση να έχει κλείσει – τουλάχιστον σαν μια προσυμφωνία, παραπέμποντας σε μια μακρά διαδικασία προς μια τελική επώδυνη συμφωνία. Μπορεί βέβαια και να έχει συμβεί μια εικονική σύγκρουση, μια δήθεν “έξοδος”.

Εδώ που έφτασαν τα πράγματα, δεν αρκούν οι συνήθεις πρακτικές και εκβιαστικές τακτικές των σκληρών διαπραγματεύσεων, του τύπου: “Αν εσείς τολμήσετε να μας … τότε και εμείς θα …”. Τα χρησιμοποίησε η Ελληνική Κυβέρνηση, τα χρησιμοποίησαν και οι δανειστές και ακόμη άκρη δεν βγαίνει. Ίσως λοιπόν να κάνουν και οι δύο πλευρές μια δοκιμή. Ίσως να δοκιμάσουν εμάς τους πολίτες, εμάς τον λαό. Ίσως μας καλέσουν να πάρουμε μέρος στην τελική διαπραγμάτευση, δοκιμάζοντάς μας, πώς θα αντιδράσουμε μέσα από μια “εικονική έξοδο” από την ευρωζώνη – κάτι σαν μέσα αλλά και έξω, έξω αλλά και μέσα. Έχουν όλοι έξυπνους τρόπους να το κάνουν, ώστε να μην διαταραχτούν οι γεωπολιτικοί συσχετισμοί στην ευρύτερη περιοχή μας.

Αυτήν τη δεύτερη εκδοχή της προσωρινής εικονικής εξόδου, για να αποφανθεί ο λαός μας, προσωπικά την απεύχομαι αλλά όχι επειδή δεν εμπιστεύομαι λύσεις που τις δίνει απ’ ευθείας ο Ελληνικός λαός. Τουναντίον. Πιστεύω ότι όλες οι λύσεις ακόμη και οι χειρότερες μπορούν να είναι λύσεις και διέξοδοι μόνον με τη συμμετοχή της πλειοψηφίας του λαού μας.

Μια λύση, μια συμφωνία δεν είναι μια στιγμή απόφασης. Είναι κυρίως μια προοπτική με βάθος χρόνου που μόνον η συλλογική αυτοεκτίμηση μπορεί να την μετατρέψει σε ΑΝΑΚΑΜΨΗ στον δρόμο για την ανάπτυξη και κάποια στιγμή ίσως και στην ευημερία. Η συλλογική αυτοεκτίμηση του λαού μας αυτήν τη στιγμή είναι όμως πληγωμένη μέσα από μια μακρά προπαγανδιστική καταιγίδα των νεοφιλελεύθερων κύκλων που συνοψίζεται στο περιβόητο “Μαζί τα φάγαμε”.

Πες πες κοντεύει να περάσει στο συλλογικό μας υποσυνείδητο, ότι εμείς οι πολίτες φταίμε. Αυτό το συλλογικό υποσυνείδητο είναι που αντέδρασε εξάλλου στις τελευταίες εκλογές και οδήγησε τη μεγάλη δημοκρατική και πατριωτική πλειοψηφία να τιμωρήσει τους πολιτικούς εκπροσώπους αυτής της άδικης για τον λαό μας προπαγάνδας. Μια ολόκληρη κοινωνική τάξη, η μικροαστική εξουθενώθηκε για να τρομάξει και να υποταχτεί η άλλη τάξη, η πιο μαχητική, η εργατική τάξη. Αυτός ήταν ο στόχος: η υποταγή της εργατικής τάξης για να δεχτεί το πισωγύρισμα των σύγχρονων εργασιακών σχέσεων στον μεσαίωνα. Τελευταία κάποιοι από τους δανειστές το είπαν ξεκάθαρα: “είστε Βαλκάνια, τέτοιες πρέπει να είναι και οι εργασιακές σχέσεις και οι μισθοί σας και οι συντάξεις σας”.

Και συνέβη πριν από πέντε μήνες αυτό που δεν ποντάρισαν οι σχεδιαστές αυτού του στόχου και οι προπαγανδιστές τους. Η τιμωρία τους, μια σκληρή αντεκδίκηση δεν ήλθε από την εργατική τάξη αλλά από την πάντοτε ως χθες φιλήσυχη και άτολμη μικροαστική τάξη.  Αυτή με τόλμη μετακινήθηκε προς την επιλογή ενός κόμματος που η πραγματική οργανωμένη βάση του και σήμερα παραμένει αυτή που ήταν και τότε που είχε το ποσοστό του 4%. Και η αντεκδίκηση συνεχίζεται αφού η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝ.ΕΛ. στηρίζεται με εντυπωσιακά ποσοστά ευρύτερα αυτών που συγκέντρωσαν στις εκλογές.

Πιθανότερη λοιπόν βλέπω την περισσότερο  συμβιβαστική λύση μιας μικρής προσυμφωνίας, που θα σώζει προσωρινά τα προσχήματα για τους σκληρούς δανειστές, παραπέμποντας σε μια μακρά διαδικασία προς μια τελική επώδυνη συμφωνία, που θα αφήνει - ευτυχώς για όλους -  αδιατάρακτες τις γεωπολιτικές ισορροπίες της ανατολικής Μεσογείου, που θα υπόσχεται στο βάθος ανάπτυξη, ζητώντας μας λίγο ακόμη υπομονή, που θα αφήνει ανοιχτά τα ζητούμενα των εργασιακών σχέσεων, μέχρι να κριθούν οι άλλες μεγάλες μάχες της Ευρώπης που έρχονται τους επόμενους μήνες: η διάσωση της Γαλλίας, της Ιταλίας και των Τραπεζών τους οι εκλογές στην Ισπανία και άλλες.

Ξαναγυρίζω στη συνέντευξη της μεσημεριανής εκπομπής που ανέφερα στην αρχή. Ο αλλοδαπός κρατούμενος δεν έλεγε πως πιστεύει και σήμερα στο “Άμα έχεις χρήμα, τα έχεις όλα”. Έλεγε πως αυτό πίστευε κάποτε και αυτό το πιστεύω του, μεταξύ άλλων αιτιών, τον οδήγησε σε μια παραβατική δραστηριότητα με κατάληξη την φυλακή. Σήμερα όμως, παρακολουθώντας το σχολείο δεύτερης ευκαιρίας μέσα στις φυλακές, συνειδητοποιεί την άλλοτε αυταπάτη του, μέσα από την ευεργετική επίδραση της παιδείας που του είχε λείψει.

Ένας ανθρωπάκος είναι και αυτός χωρίς παιδεία και βασικές ηθικές και κοινωνικές αρχές και αξίες, όπως χιλιάδες άλλοι μέσα και έξω από τις φυλακές. Μετρημένοι όμως στα δάχτυλα των χεριών οι επώνυμοι και άλλοτε κραταιοί, που έδρασαν με το ίδιο δόγμα του χρήματος και βρίσκονται σήμερα στις φυλακές. Αυτοί που χωρίς ντροπή απαιτούσαν και έπαιρναν το όχι ευκαταφρόνητο “κάτι τις τους” για να κλείνουν επαχθείς συμφωνίες οικονομικών κολοσσών με το ελληνικό κράτος. Οι συνένοχοι καλούνται ως μάρτυρες για να πουν πώς δεν γνώριζαν.

Κανείς δεν δέχεται να δώσει βάσει στους ισχυρισμούς των συνενόχων και να πιστέψει πως δεν έβλεπαν, δεν άκουγαν, δεν ήξεραν. Στο ίδιο περιβάλλον των συνενόχων εξάλλου χρεώνεται ηθικά από τον εξαπατημένο λαό και η μεγάλη απάτη του χρηματιστηρίου, που εξανέμισε οικονομίες και ιδρώτα που αποταμίευαν ακόμη και μεροκαματιάρηδες και μικροσυναταξιούχοι.

“Άμα έχεις χρήμα, τα έχεις όλα”.

Τελικά πόσο επηρεάζει τον καθένα μας αυτό το πανάρχαιο δόγμα; Πόσο επηρεάζει τη σημερινή μας κατάσταση και την ιδεολογία των ισχυρών δανειστών μας;

Είναι βέβαιο, λένε πολλοί, πως “άμα έχει χρήμα, τότε έχει δύναμη”. Αυτό όμως είναι ένα άλλο παραπλήσιο δόγμα. Διότι αν συμπληρωθεί με ένα ακόμη δόγμα που λέει “άμα έχεις δύναμη, τα έχεις όλα”, μόνον τότε οδηγεί στο “άμα έχει χρήμα, τα έχεις όλα”.

Αυτή η συλλογιστική διεργασία, η κατά τα άλλα εντός των πλαισίων της τυπικής λογικής, είναι παραπλανητική.

Η δύναμη του χρήματος.

Είναι δύναμη κοινωνική, πολιτική, ηθική; Για ποιους ιδιοτελείς σκοπούς είναι ελεύθερος να την χρησιμοποιεί αυτός που την κατέχει; Ποιο θεσμικό πλαίσιο, ποιας κοινωνικής οργάνωσης του επιτρέπει να την μετατρέπει από οικονομική δύναμη σε πολιτική, κοινωνική ή και ηθική δύναμη; Είναι από μόνη της αυτή η δύναμη του χρήματος που του δίνει την ελευθερία να την μετατρέπει σε πολιτική, κοινωνική και ηθική ή μήπως είναι στην πραγματικότητα το θεσμικό πλαίσιο μιας κολοβωμένης δημοκρατίας που του δίνει την ελευθερία αυτή;

Ζούμε σήμερα παγκοσμίως τη μετατροπή της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας σε μια δημοκρατία έκτρωμα, τη “δημοκρατία των αγορών”. Δεν είναι ο “δήμος, ο λαός” που “κρατεί”, που έχει την εξουσία, τη δύναμη δηλαδή των αποφάσεων για τα κοινά ζητήματα, για το κοινό όφελος των πολλών. Ούτε είναι απλά το όποιο χρήμα που κατέχει τη δύναμη όπως παλιά. Σήμερα είναι το υπερσυσσωρευμένο χρήμα στα χέρια ολίγων, που έχουν τη δύναμη των αποφάσεων.

Έχει όμως ακόμη το χρήμα την παλιά του αίγλη. Υπάρχει ακόμη μια πλατιά διαδεδομένη αυταπάτη ανάμεσα στα λαϊκά στρώματα, που πιστεύουν ότι με το χρήμα κανείς τα έχει όλα. Όλα; Από πού αρχίζει και πού τελειώνει αυτό το “όλα”; Τι είναι επιτρεπτό και τι όχι σε όποιον ορέγεται ή απολαμβάνει τη δύναμη του χρήματος;

Είναι επιτρεπτό να υποθηκεύεται το μέλλον του πλανήτη; Είναι επιτρεπτό να μετατρέπονται ξανά σε δούλους ολόκληροι λαοί μέσα από την υπερχρέωση και την οικονομική εξάρτηση; Είναι επιτρεπτό να διεγείρονται πολεμικές συγκρούσεις και σφαγές αμάχων για την επικράτηση συνθηκών που ευνοούν τη διαρκή συσσώρευση του χρήματος στα χέρια ολίγων; Είναι επιτρεπτό να δωροδοκούνται κυβερνητικά στελέχη για να διευκολύνουν ληστρικές συμβάσεις κρατών με ολιγάρχες;  Είναι επιτρεπτό να αφαιμάζονται οι μικροί και μικρομεσαίοι μέσω των χρηματιστηριακών και τραπεζικών ελευθεριών; Είναι επιτρεπτό να υποχωρεί η εθνική και λαϊκή κυριαρχία ακόμη και η ελεύθερη έκφραση των λαών, για να διευκολύνεται ο περαιτέρω πολλαπλασιασμός της οικονομικής δύναμης των ολιγαρχών;

Μάλλον είναι επιτρεπτό, αφού συμβαίνει, αλλά το θέμα είναι πώς εμείς οι πολίτες δεν το βλέπουμε και το επιτρέπουμε ακόμη.

Αυτό είναι το “μεγάλο ΟΛΑ” δηλαδή η απληστία των μεγάλων και ισχυρών αλλά υπάρχει και το “μικρό ΟΛΑ”, η αυταπάτη των μικρομεσαίων και των αδύναμων. Υπάρχουν κάποιες χρονικές περίοδοι σε κάποιες περιοχές του κόσμου, πότε εδώ και πότε εκεί, που τα πράγματα κυλάνε ειρηνικά και ήσυχα, που επικρατεί μια ευημερούσα αισιοδοξία, που ο μικρός τρέφεται καλά και έχει εργασία και κάνει όνειρα για τα παιδιά του, που λίγοι μικροί καταφέρνουν και γίνονται μεσαίοι και κάποιοι μεσαίοι γίνονται λίγο πιο πλούσιοι, που η χώρα τους μοιάζει να είναι περήφανη και ανεξάρτητη.

Σε τέτοιες περιόδους οι άνθρωποι θέλουν πάντοτε να ξεχνούν τι προηγήθηκε. Θέλουν να ξεχνούν τον πόλεμο, την αρπαγή και την εξαθλίωση της προηγούμενης περιόδου. Ξεχνούν όμως και τους κατά βάθος υπαίτιους. Κυρίως τότε μέσα στη σχετική ευμάρεια θέλουν να πιστεύουν στο ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ για την καταστροφή που έζησαν και να θεωρούν πως η ειρηνική ζωή θα έχει διάρκεια για πάντα. Και καλά κάνουν ως ένα βαθμό αλλά τότε αρχίζουν όλοι μαζί να πιστεύουν στο ΟΛΑ ΕΔΩ ΚΑΙ ΤΩΡΑ. Τότε και ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του λαού αυτού, μπορεί να πέσουν όλοι μαζί θύματα του “εισαγόμενου καταναλωτισμού” και να χαλαρώσουν την ένταση των προσπαθειών τους για δημιουργία περισσότερου κοινωφελούς πλούτου, περισσότερης δημοκρατίας και αναδιανομής του πλούτου. Τότε χωρίς καλά καλά να το καταλάβουν κάποια γεράκια, που βασιλεύουν μέσα από τη λαϊκή λήθη, υφαρπάζουν τον πλούτο του λαού και φτου κι απ την αρχή για όλους.

Οι λαοί των δανειστών μας ζουν ακόμη την αυταπάτη τους και λοιδωρούν εμάς που ζούμε τώρα την αποκάλυψη της δική μας.

ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΤΕΞΟΥΜΕ.

ΚΑΙ ΘΑ ΑΝΤΕΞΟΥΜΕ

Εύχομαι πάνω απ’ όλα να μείνουμε μονιασμένοι.

ΙΟΥΝΙΟΣ 2015

ΝΙΚΟΣ Γ. ΝΗΜΑΣ