Δεν γεννηθήκαμε για να πεθάνουμε.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - -
Μια πρωινή, ανοιξιάτικη ολιγόλεπτη βόλτα στον κήπο, μπορεί να είναι μια βόλτα στο σύμπαν ?
Ναι, ακόμη και μια τέτοια βόλτα μπορεί να γίνει ένα συναρπαστικό ταξίδι στην χωρίς όρια πραγματικότητα των όσων μας περιβάλλουν.
Τα μπουμπούκια που μέχρι χθες ήταν μικροί κόμποι ανοίγουν, βλαστάρια ξεφυτρώνουν ξαφνικά, τα φυλλώματα πυκνώνουν και σμήνη εντόμων ορμούν από το πουθενά και το τίποτε του χειμώνα που μόλις τέλειωσε.
Λίγο αν σκύψεις και πλησιάσεις το βλέμμα σ’ όλα τα μικρά μυστήρια ενός κήπου είναι αρκετό για να σε ταξιδέψει στο σύμπαν.
Τίποτε απ’ όσα θα αντικρίσεις δεν είναι τόσο μικρό ή ταπεινό όσο δείχνει ή όσο νομίζεις.
Ούτε τα μυρμήγκια που συνέθλιψε η πατούσα σου στο προηγούμενο βήμα, ούτε το σαλιγκάρι που ζούσε στο άδειο κέλυφος που συναντάς πιο κάτω, ούτε τα πρώιμα άνθη που ήδη μαράθηκαν.
Όσο όμως κι αν κορυφωθεί η ομορφιά κι η δόξα στο μικροσύμπαν ενός ανοιξιάτικου κήπου, θα έλθει τελικά η καλοκαιρινή ξηρασία και το φυλλοβόλημα του φθινοπώρου, θα έλθει ο χειμώνας και το χιόνι να απογυμνώσουν την πολυχρωμία.
Όλα γεννιούνται και όλα πεθαίνουν συνεχώς,
όλα αλλάζουν και επαναλαμβάνονται περιοδικά στη διάρκεια κάθε περιστροφής του γαλάζιου πλανήτη μας γύρω απ’ τον ήλιο. Όλα και όλοι ταξιδεύουμε συνεχώς μέσα στο άπειρα μικρό και ταυτόχρονα μέσα στο άπειρα μεγάλο.
Όλα και όλοι περιέχονται και περιέχουν το άπειρα μικρό και το άπειρα μεγάλο, όλα και όλοι προέρχονται από το άπειρα μικρό και το άπειρα μεγάλο.
Πλανήτες και ήλιοι σε ποικίλες μορφές και μεγέθη γεννιούνται κάθε μέρα και άστρα λαμπερά του παρελθόντος σβήνουν κάθε μέρα. Το φως, που εξέπεμψαν πριν πεθάνουν, έχοντας ταξιδέψει τεράστιες ενδιάμεσες αποστάσεις φθάνει σε μας πολύ καθυστερημένα, τη στιγμή που τα άστρα αυτά έχουν ήδη εξαφανισθεί.
Το φως αυτό διηγείται στους σύγχρονους αστροφυσικούς μόνον λεπτομέρειες και μόνον αποσπάσματα από την ιστορία των γαλαξιών, έναν μικρό κόκκο δηλαδή, από την όλη ιστορία του σύμπαντος. Πάντοτε βέβαια με αρκετή δόση αβεβαιότητας.
Τα άστρα που έσβησαν, άφησαν πίσω τους ύλη και ενέργεια, άφησαν αθάνατα ίχνη από το πέρασμά τους, όπως και κάθε άνθρωπος αφήνει τα αισθητά ή ανεπαίσθητα ίχνη της πορείας του επάνω στη γη.
Η σύγχρονη αστροφυσική μας άνοιξε ένα παράθυρο για το άπειρα μεγάλο σύμπαν, ένα ακόμη παράθυρο γνώσης, μικρή παρηγοριά στη σχετική μικρότητα της ανθρώπινης ύπαρξής μας και στην αρχέγονη αγωνία μας για τη «προέλευσή μας και τον προορισμό μας».
Σήμερα πλέον το κάποτε ένα και μεγάλο ερωτηματικό του σύμπαντος έχει διασπαστεί σε αμέτρητα μικρά ερωτήματα που αναζητούν απαντήσεις σταθερές και με συνάφεια μεταξύ τους.
Κάθε νέα ανακάλυψη γεννάει και νέα ερωτηματικά.
Οι
εξελίξεις στη Πυρηνική Φυσική, δηλαδή την επιστήμη που μελετάει τα
φαινόμενα στον πυρήνα των ατόμων της ύλης, αποκαλύπτουν συνεχώς τα
ίχνη που αφήνουν μυστήριες απειροελάχιστες ποσότητες ύλης ή ενέργειας,
εκεί στον μικρόκοσμο των σωματιδίων των ατομικών πυρήνων.
Καθώς
κινούνται ή στροβιλίζονται όλα αυτά τα πυρηνικά σωμάτια
αλληλεπιδρώντας μεταξύ τους, με άλλοτε άπειρα μικρές και άλλοτε με
άπειρα μεγάλες δυνάμεις, κάνουν αισθητή τη παρουσία τους στα
επιστημονικά όργανα μόνον σαν αναλαμπές. Προσωρινά και μέχρι να
κατανοήσουμε πλήρως τη συμπεριφορά τους (αν ποτέ), στήνονται μικρές
θεωρίες για να παρηγορήσουν την μαθηματική λογική των επιστημόνων και
βεβαίως για να οδηγήσουν την επιστημονική έρευνα στα επόμενα σκαλοπάτια
της.Κι
όταν αυτά τα μαθηματικά σκοντάφτουν κάπου, τότε μια νέα υπόθεση, μια νέα θεωρία
αναζητάει την απόδειξή της. Υπάρχει η σκοτεινή ύλη και η σκοτεινή ενέργεια;
Πόση είναι και με ποιους νόμους συγκροτείται;
Η σύγχρονη επιστήμη της βιολογίας, της μοριακής βιολογίας και οι πρόσφατες αποκωδικοποιήσεις των μυστηρίων της Γενετικής ανοίγουν ένα άλλο το ίδιο σημαντικό παράθυρο στην γνώση. Πώς κληρονομούνται στο κάθε εμβρυϊκό κύτταρο οι εντολές για την εξέλιξή του; Τι πάει στραβά κάποιες φορές και έχουμε τερατώδεις παραμορφώσεις και πού εμφωλεύουν άραγε οι αιτίες των ασθενειών; Θα επιτύχουν οι προσπάθειες για τη δημιουργία ανταλλακτικών ανθρώπινων οργάνων από βλαστο-κύτταρα;
Σήμερα το κάποτε ένα και μεγάλο ερωτηματικό της ζωής των ανθρώπων και όλων των έμβιων όντων έχει κι αυτό διασπαστεί σε αμέτρητα μικρά ερωτήματα που αναζητούν απαντήσεις σταθερές και με συνάφεια μεταξύ τους.
Οι νευροεπιστήμονες πασχίζουν και προχωρούν. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος και οι λειτουργίες του σε συνδυασμό με το όλο νευρικό και το ορμονικό σύστημα του οργανισμού αποκρυπτογραφούνται συνεχώς (αν και με βραδύτερο ρυθμό). Δεν είναι πολύ μακριά η εποχή που τα ευρήματα αυτών των ερευνών θα δέσουν πιο σφιχτά με συναφείς επιστήμες του ανθρώπου, που μελετούν την ατομική συμπεριφορά και την κοινωνική και πολιτική υπόσταση του ανθρώπου.
Στις επόμενες τρεις με τέσσερις γενιές ο όγκος των συσσωρευμένων επιστημονικών γνώσεων θα είναι αφάνταστος για τους σημερινούς επιστήμονες.Αλλά
και ο μέσος μορφωμένος άνθρωπος τότε θα χρειάζεται να κατέχει έναν επίσης υψηλό
όγκο εγκυκλοπαιδικών γνώσεων.
Τότε, ακόμη περισσότερο, θα νοιώσουν οι άνθρωποι, αλλά και σήμερα και εμείς ακόμη, μπορούμε να νοιώθουμε πιο δυνατά τη συγκίνηση και το δέος των λόγων του υμνωδού που λέει:
«Μέγας είσαι Κύριε και κανείς ανθρώπινος λόγος δεν επαρκεί για να υμνήσει τα θαυμαστά σου δημιουργήματα».
Το ανθρώπινο μυαλό των σύγχρονων φιλοσόφων και των επιστημολόγων όταν παράλληλα με την έρευνα προσπαθεί να διαλογιστεί για τις συσχετίσεις του άπειρα μεγάλου σύμπαντος (μακρόκοσμος) με το απειροελάχιστο σύμπαν (μικρόκοσμος των ατόμων) αλλά και με το σύμπαν των έμβιων γήινων όντων ή των πιθανών εξωγήινων όντων, σταματάει και πάλλεται από την ίδια συγκίνηση των λόγων του πιο πάνω ύμνου που συμπυκνώνει όλους τους δοξαστικούς ύμνους.
Άσχετα από το αν κανείς μπορεί να πιστεύει ή όχι στην ύπαρξη του Υπέρτατου Δημιουργού των πάντων, το δέος όταν στέκεται στοχαστικά μπροστά στην Όλη Δημιουργία είναι το ίδιο. Είναι το ίδιο δέος που νιώθει ο μαθητής στο
Πλανητάριο ή ο βοσκός στον Ψηλορείτη.
Αυτό το δέος όμως είναι λυτρωτικό για όλους πιστούς και μη πιστούς. Είναι το Δώρο Του για όλους.
Για κάποιους μπορεί να λειτουργεί λυτρωτικά μέσα από την ένθεη παρηγοριά της Πίστης στην ύπαρξη του ενός Υπέρτατου Πατέρα. Για όλους όμως ανεξαιρέτως το δέος αυτό, μπροστά στα σύμπαντα, απελευθερώνει από το αρχέγονο δέος μπροστά στον θάνατο.
Διότι αρκεί να αναλογιζόμαστε πως ο καθένας μας αποτελεί ένα μικρό ολόκληρο σύμπαν μέσα στο όλο σύμπαν.
Στο απύθμενο βάθος των πυρήνων των ατόμων της ύλης, που συγκροτεί τον οργανισμό μας, είναι εγκλωβισμένες αλλά ζωντανές οι ίδιες δυνάμεις και οι ίδιοι φυσικοί νόμοι που συγκροτούν ύλη κι ενέργεια σ’ ολόκληρο το σύμπαν.
Αλλά επιπλέον αυτών, η οργανική ύλη και οι διάφορες μορφές ενέργειας που συγκροτούν κάθε έναν ανθρώπινο οργανισμό και κάθε άλλο έμβιο ον, διέπονται θαυμαστά από ένα άλλο πολυπλοκότερο πλέγμα συγκρότησης που χαρακτηρίζει γενικά αυτό που αποκαλούμε ζωή, σε σχέση με την υπόλοιπη ύλη που δεν έχει ζωή.
Είμαστε δηλαδή, ύλη και ενέργεια αλλά με «πνοή ζωής».
Όμως το ανθρώπινο δράμα πηγάζει και εδράζεται στο επόμενο ανώτερο επίπεδο της συγκρότησης των ανθρώπινων όντων.
Αυτό το επίπεδο είναι η νόηση γενικά, η λογική σκέψη, τα συναισθήματα, οι ικανότητες για κρίση, η βούληση για λήψη αποφάσεων, η αντίληψη του περιβάλλοντος, η διάκριση του έξω κόσμου από τον εσωτερικό μας κόσμο, η συνείδηση του εγώ και η συνείδηση της εξάρτησης καθενός μας από τον άλλον και από Τον Δημιουργό.
Είναι το επίπεδο των ψυχικών / πνευματικών λειτουργιών που δημιουργούν και συγκρατούν και ανυψώνουν το
πλέγμα των ανθρώπινων και κοινωνικών σχέσεων. Είναι η στιγμή που γεννιέται η ηθική και οι κανόνες
της συμβίωσης, σαν μια απέλπιδα προσπάθεια να τιθασευτεί η
σύγκρουση και ο πόλεμος. Είναι τότε που ξεπηδάει η θυσία για το καλό και την
πρόοδο και η αυτοθυσία για τον άλλον.
Είναι εκείνες οι στιγμές της πορείας μας, που καλούμαστε να διαχειριστούμε τα ένστικτα, τις φυσιολογικές ορμές, τις παρορμήσεις μας και κάθε ζωική έκρηξη. Είναι τότε που πρέπει να συνυπολογίσουμε τις συνέπειες κάθε πράξης μας και να προβλέψουμε το ορθότερο για ό,τι επακολουθήσει.
Είναι εκείνες οι στιγμές που κορυφώνεται το ανθρώπινο δράμα, όταν καλούμαστε από τον Υπέρτατο Νόμο, που ισχύει μόνον στα ανθρώπινα όντα, δηλαδή
να σηκωθούμε στα δυο μας πόδια,
να νοιώσουμε τη διαφορά με το υπόλοιπο σύμπαν
και να απελευθερώσουμε τη «δύναμη της Αγάπης».
Σ’ αυτή τη δύναμη είτε την ανακαλύψαμε από ανάγκη όπως θέλουν να πιστεύουν κάποιοι είτε μας δόθηκε στις στιγμές της Δημιουργίας όπως πιστεύουμε άλλοι, σ’ αυτήν την δύναμη μόνον μπορούμε να βασιστούμε και να πιστέψουμε.
Η Αγάπη ελευθερώνει από τα ανθρώπινα πάθη, τους φόβους, τις αγωνίες, τα διλήμματα, τις συγκρούσεις και τα αδιέξοδα.
Όλα γύρω μας γεννιούνται, ζουν και πεθαίνουν. Τίποτε δεν μένει στάσιμο «τα πάντα μεταβάλλονται».
Εμείς οι άνθρωποι όμως, στο ενδιάμεσο της βιολογικής μας γέννησης και του βιολογικού μας θανάτου, όχι μόνον ζούμε ως έμβια όντα αλλά κυρίως πάσχουμε ως κοινωνικά
όντα.
Πονούμε, κοπιάζουμε, γεννάμε ανθρώπους, αδικούμε και αδικούμαστε, χαιρόμαστε, τραγουδάμε, υμνούμε, πέφτουμε και ξανασηκωνόμαστε. Ζούμε την κόλαση του φόβου, της ανασφάλειας, του
μίσους και της απελπισίας αλλά ζούμε και τον παράδεισο της αγάπης.
Όλα αυτά που βιώνουμε ο καθένας στη προσωπική του ιστορία, τα βιώνουμε γνωρίζοντας ωστόσο ότι στην πορεία αυτή υπάρχει ένα τέλος ή μια στροφή . . . Όλοι οι άνθρωποι γνωρίζουμε πως το μόνο βέβαιο μπροστά μας είναι ο βιολογικός θάνατος κι η υλική αποσύνθεση που τον ακολουθεί. Πολλοί νομίζουν ότι αυτή η υπαρξιακή αγωνία, ο φόβος για το βιολογικό τέλος και τα ερωτήματα για τις αιτίες της γέννησής μας, για τον σκοπό και την πορεία της ζωής μας είναι υπόθεση των ποιητών και των φιλοσόφων.
Όμως δεν είναι έτσι. Διότι τελικά στο βάθος όλων των κοσμοθεωριών, των ιδεολογιών και των ανθρωπιστικών επιστημών αναδεικνύεται πως, πίσω απ’ όλες τις εσώτερες ψυχολογικές συγκρούσεις όλων των ανθρώπων, περιμένουν τα ερωτήματα για την ύπαρξή μας και οι ποικίλες απαντήσεις που δόθηκαν σε αυτά, με τη σχετική επιτυχία ή αποτυχία των απαντήσεων αυτών στο να μας δώσουν στέρεες απαντήσεις και πρακτικά
εφαρμόσιμες λύσεις.
Τελικά και το πώς απαντάει ή απάντησε ο καθένας μας στα ερωτήματα αυτά αλλά και το κριτήριο των έργων και λόγων καθενός και τέλος η αποτίμηση της ζωής που ζει ή έζησε είναι η Αγάπη.
Η Αγάπη κρίνει τον επίγειο βίο μας κάθε στιγμή και κρίνει επίσης εκ των προτέρων και το τέλος μας πριν αυτό επέλθει. Από την Αγάπη εξαρτάται αν το βιολογικό τέλος είναι τέλος του δρόμου ή μια τελική στροφή του.
Είμαστε όντα μέσα στην ιστορία. Είμαστε
ως ένα βαθμό αποτελέσματα της ιστορίας αλλά ταυτόχρονα εμείς δημιουργούμε την
ιστορία. Κάθε μέρα ξεκινάμε τη ζωή μας κουβαλώντας όλες τις προηγούμενες εμπειρίες που ζήσαμε, αλλά κι όλες αυτές που έζησαν οι γονείς μας, οι πρόγονοί μας κι όλη η ανθρωπότητα. Κάθε μέρα κληρονομούμε βιολογικά, κοινωνικά και ψυχολογικά τις ατέλειες, τις αδυναμίες, τα λάθη, τις αποτυχίες και τις αμαρτίες του παρελθόντος και των προγόνων μας. Αλλά κληρονομούμε και τις επιτυχίες τους και τους θριάμβους και την δόξα και τα μεγάλα και μικρά κατορθώματά τους. Όλα τους τα τάλαντα και όλα τους τα κουσούρια.
Κάθε μέρα ένας σταυρός μας περιμένει να τον σηκώσουμε και να πορευτούμε δακρύζοντας και ματώνοντας αλλά και γελώντας και τραγουδώντας.
Κάθε μέρα που ζούμε, ο καθένας μας γεννιέται και πεθαίνει έτσι όπως ολόκληρο το σύμπαν, έτσι όπως κι ο μικρός ανοιξιάτικος κήπος. Δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από τους φυσικούς νόμους και τις βιολογικές διεργασίες. Είμαστε καθημερινά δέσμιοι όλων αυτών των νόμων όπως όλο το σύμπαν.
Υπάρχει όμως για τον καθένα μας ο Απελευθερωτικός νόμος της αρμονικής συμβίωσης με τους άλλους γύρω μας, με τον φυσικό κόσμο και
με την Αλήθεια της Δημιουργίας
Είναι ο Νόμος της Αγάπης, είναι ο νόμος
- που ελευθερώνει από τα δεσμά των φυσικών και κοινωνικών νόμων,
- που ελευθερώνει από την αγωνία της νομοτέλειας του βιολογικού θανάτου,
- που ελευθερώνει από τον καθημερινό θάνατο των παθών και των λαθών.
Είναι η Αγάπη μόνον, που φέρνει κάθε στιγμή και μιαν Ανάσταση,
είναι η ίδια η Αγάπη η Ανάσταση για τον καθένα.
Eύχομαι στον καθένα σας ολόθερμα :
Καλή Ανάσταση.
Νίκος Νημάς
Δημοσιευμένο τον Απρίλιο του 2006
Στην εφημερίδα Επαγγελματίας και Καταναλωτής.
