Συνεργασία σημαίνει "κερδίζεις και κερδίζω"

Όταν τραβάμε αντίθετα το σκοινί . . .

Όλοι αναγνωρίζουμε ότι ο ανταγωνισμός μας οδηγεί σε ζημιές ενώ η συνεργασία σε κέρδη κι όμως επιμένουμε εγωιστικά.

Σε αυτό το φύλλο είπα να μην πολιτικολογήσω με τη στενή έννοια, μιας και οι εξελίξεις τον μήνα αυτό είναι τόσο ραγδαίες και σοκαριστικές που χρειάζεται αρκετή ψυχραιμία για να τις αντιληφθούμε και βεβαίως να αντιδράσουμε. Αποφάσισα όμως να ασχοληθώ με ένα θέμα που πραγματικά μας “καίει” σήμερα τον καθένα μας περισσότερο από παλιά.

Γιατί δεν προοδεύουμε σαν χώρα; Γιατί οι ανθρώπινες σχέσεις δεν βελτιώνονται αλλά χειροτερεύουν; Γιατί τα νέα ζευγάρια χωρίζουν τόσο εύκολα; Γιατί τα πολιτικά μας κόμματα εκφυλίζονται και αλώνονται από ξένες δυνάμεις;

Διότι, μεταξύ άλλων αιτίων, σήμερα αδυνατούμε τόσο σαν άτομα όσο και σαν λαός να συνεργαστούμε. Διότι επικρατεί ο ανταγωνισμός και όχι η συνεργασία. Διότι εγωιστικά και τυφλά επιμένουμε “να κερδίσω εγώ και να χάσεις εσύ”.

Διότι ξεχάσαμε το “εμείς”

και επιμένουμε στο “εγώ”.

Για να κατανοήσουμε το κοινό μας συμφέρον και να επαναφέρουμε την εμπιστοσύνη σε όλες μας τις σχέσεις, διάλεξα να σας παρουσιάσω και να σχολιάσω μια παραδειγματική ιστοριούλα με δύο γαϊδουράκια που ξεκίνησαν με τη γνωστή ξεροκεφαλιά τους μπροστά σε ένα δίλημμα Ανταγωνισμού - Συνεργασίας και κατέληξαν να βγουν και τα δύο κερδισμένα, τόσο προσωρινά όσο και μακροπρόθεσμα.

"Κάποτε ένας γεωργός, γυρίζοντας από τα χωράφια του μαζί με τα δύο γαϊδουράκια του, τα έδεσε με ένα σκοινί και τα άφησε ελεύθερα ανάμεσα στους δύο σωρούς, όπου έτρωγαν συνήθως - πάντα το καθένα στο δικό του σωρό στο ίδιο δικό του μέρος.

Τα γαϊδουράκια ήσαν αδέλφια. Εκείνη τη στιγμή ήσαν και κουρασμένα από τη δουλειά στα χωράφια αλλά και πολύ πεινασμένα. Μόλις το καθένα αντίκρισε το σωρό του έτρεξε να φάει. Το σκοινί όμως που τα έδενε το ένα με το άλλο ήταν κοντό και δεν μπορούσαν να φθάσουν τον σωρό τους ταυτόχρονα ούτε το ένα ούτε και το άλλο.

Άρχισαν να "τραβούν το σκοινί" και τα δύο με την ίδια δύναμη, με το ίδιο πείσμα, σε αντίθετη κατεύθυνση αλλά μάταια.

Τη μια φορά πλησίαζε το ένα νικώντας το άλλο και πάνω που χαλάρωνε για να φάει, τότε το άλλο έβαζε δύναμη και τραβούσε ξανά πίσω στο δικό του σωρό και την άλλη φορά συνέβαινε το αντίστροφο. Μετά από λίγη ώρα είχαν θυμώσει και η πείνα τους χειροτέρευε.

Έτσι τελικά σκέφθηκαν πως δεν τα συνέφερε να συνεχίσουν τον ανταγωνισμό διότι θα έμεναν νηστικά και αποκαμωμένα. Ξεκίνησαν λοιπόν να συζητούν και το μεγαλύτερο είπε στο άλλο:

- Άσε να πάμε μέχρι τον σωρό μου να φάω πρώτος και μετά πάμε και στον δικό σου να φας κι εσύ.

- Δεν σε εμπιστεύομαι και πεινάω πιο πολύ από εσένα. Να πάμε πρώτα στον δικό μου σωρό να φάω εγώ. Είπε το αδελφάκι του.

Συνέχισαν να φιλονικούν για κάμποση ώρα, μέχρι που κατάλαβαν ότι με την ανταγωνιστική τους στάση δεν θα μπορούσαν, αν και αδέλφια, να εμπιστευθούν το ένα το άλλο και τελικά έτσι δεν θα συμφωνούσαν σε καμιά λύση.

Τότε λοιπόν ωρίμασε η σκέψη τους και ταυτόχρονα και τα δύο κατέβασαν την ακόλουθη ιδέα:

- Να πάμε μαζί στον ένα σωρό να τον φάμε και αφού δεν είναι αρκετός θα πάμε μετά μαζί και στο άλλον να φάμε κι έτσι θα χορτάσουμε.

Αυτό και έκαναν όπως δείχνει κι η εικόνα. Μόλις τέλειωσαν και τον δεύτερο σωρό σανό και χόρτασαν, ένιωσαν και πάλι αδέλφια και άρχισαν να γλείφουν το ένα το άλλο και να τρίβονται μεταξύ τους και να γκαρίζουν από χαρά και γέλια.

Η έκτακτη ανάγκη τα έσπρωξε να ανακαλύψουν ότι ο εγωισμός γεννάει την έλλειψη εμπιστοσύνης και αυτή η έλλειψη οδηγεί στον ανταγωνισμό αντί στη συνεργασία.

Κατάλαβαν χαρούμενα και τρισευτυχισμένα ότι συνεργασία σημαίνει "κερδίζεις και κερδίζω" ενώ ανταγωνισμός σημαίνει "χάνουμε και οι δύο τελικά" έστω και αν σε μερικές περιπτώσεις και εντελώς προσωρινά μπορεί να κερδίσει ο δυνατότερος."

Ο καθένας μας, ας κάνει αναγωγή αυτής της ιστορίας στις προσωπικές και επαγγελματικές του σχέσεις. Στην οικογένειά μας, στην παρέα μας, στο σύλλογό μας, στο σωματείο μας, στην ομάδα των συναδέλφων μας, απέναντι στους πελάτες και στους προμηθευτές μας, οπουδήποτε κινούμαστε και συναλλασσόμαστε.

Σήμερα μέσα στην πολύπλευρη ιδεολογική, πολιτιστική, κοινωνική, πολιτική και οικονομική θύελλα που ζούμε, ας κάνουμε και σαν Έλληνες πολίτες μια τέτοια παραβολή της ιστορίας με τα δύο γαϊδουράκια.

Διότι τελικά το λίγο σανό που μας έβαλαν απέναντι να φάμε δεν είναι λόγος για να φιλονικούμε αλλά για να μάθουμε να συνεργαζόμαστε και να προοδεύσουμε.

"Δες τη θετική πλευρά της ζωής" που λέει και το τραγούδι.

Θέλουμε δε θέλουμε, μας αρέσει δεν μας αρέσει, δεν ζούμε στα χωριά των παππούδων μας, ούτε στις μεγαλουπόλεις που γεννήθηκαν τον 20^ο αιώνα. Ζούμε πλέον στο μεγάλο παγκοσμιοποιημένο χωριό. Οι σχέσεις μας από την τάση της έντονης χειραφέτησης και απεξάρτησης του ατόμου που χαρακτήρισε τα κινήματα της δεκαετίας του ΄60, έχουν περάσει στη φάση της έντονης αλληλεξάρτησης.

Είμαστε συνδεδεμένοι και δικτυωμένοι και αυτό μπορούμε να το αναγνωρίσουμε, να το αποδεχτούμε και να το αξιοποιήσουμε σε όφελος όλων.

Η υποχρέωση για αρμονική συμβίωση είναι κοινή ανάμεσα στους λαούς του πλανήτη, το ίδιο όπως και ανάμεσα στα μέλη μιας οικογένειας. Οι ίδιες αξίες και αρχές που μπορούν να κρατούν ενωμένη μια οικογένεια μπορούν να κρατούν ενωμένους τους πολίτες μιας χώρας αλλά και τους λαούς της γης.

Υπάρχουν τέσσερις στάσεις που χαρακτηρίζουν τις σχέσεις των ανθρώπων:

1. Η συνεργασία = να κερδίσεις και να κερδίσω

2. Ο ανταγωνισμός = εσύ να χάσεις, εγώ να κερδίσω.

3. Ο συμβιβασμός = θα χάσουμε και οι δύο

4. Η αυτοθυσία = ας χάσω εγώ για να κερδίσεις εσύ.

Όταν επικρατεί ο νόμος του δυνατού, διότι τον αποδεχόμαστε, τότε δεν υπάρχει σαν αποτέλεσμα το αμοιβαίο όφελος – επικρατούν συμπεριφορές που εδράζονται στις στάσεις 2, 3 και 4. Βραχυπρόθεσμα κάποιος κερδίζει στις στάσεις 2 και 4 σε βάρος του άλλου αλλά μακροπρόθεσμα είναι όλοι χαμένοι όπως και στη στάση 3.

Όταν επικρατεί ο ανταγωνισμός δημιουργείται πόλωση, δηλαδή πιάνουμε τα άκρα, ωθούμαστε ολοένα και πιο μακριά ώσπου χάνουμε κάθε πιθανότητα για συνεργασία και αμοιβαίο όφελος. Χάνουμε τότε την εμπιστοσύνη μας στην αξία της εμπιστοσύνης και ο μόνος δρόμος που μας απομένει είναι καταστροφικός και για τους πολλούς και αδύναμους αυτοκαταστροφικός.

Ο Συμβιβασμός πάλι κακώς θεωρείται, από πολλούς σαν θετική στάση. Ο συμβιβασμός οδηγεί σε εγκατάλειψη των ορθών θέσεων, απόψεων, προτάσεων και σε αμοιβαία υποχώρηση ακόμη και σε εκείνα που θα μπορούσαν να μας ενώνουν. Πίσω από τον συμβιβασμό κρύβεται συνήθως η έλλειψη εμπιστοσύνης. Με τον συμβιβασμό πετυχαίνουμε λιγότερα από αυτά που θα μπορούσαμε συνεργαζόμενοι.

Κι αν εγώ προσφέρω συνεργασία και εισπράττω ανταγωνισμό και βγαίνω συνήθως χαμένος από τους δυνατότερους ; θα πει κάποιος. Είναι αλήθεια ότι αυτό συμβαίνει πολύ συχνά σε πολλούς ανθρώπους με καλές προθέσεις. Η λύση γι αυτό είναι σε μια στρατηγική που βασίζεται σε τρεις κανόνες:

1. Να είσαι συνεργάσιμος στην πρώτη σου επαφή με κάποιον. Δώσε αυτό που μπορείς, ζητώντας κι ο άλλος να κάνει το ίδιο.

2. Αν εισπράξεις συνεργασία συνέχισε να είσαι συνεργάσιμος. Αν όμως σε εξαπατήσουν με ανταγωνισμό ανταπόδωσε ή διάκοψε τη σχέση.

3. Άφησε περιθώριο στον άλλον να μετανιώσει για την ανταγωνιστική του στάση και πρόσφερέ του συνεργασία σαν συγχώρεση.

Τελειώνοντας θέλω να επαναλάβω ότι:

το λίγο σανό που μας έβαλαν απέναντι να φάμε δεν είναι λόγος για να φιλονικούμε αλλά για να μάθουμε να συνεργαζόμαστε και να προοδεύσουμε.

Καλή υπομονή σε όλους σας στα δύσκολα που μας έχουν βρει. Η ελπίδα θα γεννηθεί σύντομα στη χώρα μας, από υγιείς δυνάμεις που έχουν απομείνει, μακριά από τους μηχανισμούς της εξουσίας.

ΝΟΕΜΒΡΗΣ 2011

ΝΙΚΟΣ Γ. ΝΗΜΑΣ

Στην διάθεσή σας να ανταλλάξουμε απόψεις

Ευχαριστώ όλους όσους επικοινωνούν μαζί μου.
άρθρο δημοσιευμένο στην εφημερίδα Επαγγελματίας και Καταναλωτής του Θριάσιου Πεδίου.